Bilim insanları, hafta sonunda Dünya atmosferini de etkileyecek olan şiddetli bir güneş fırtınası nedeniyle elektrik şebekeleri ve uydu iletişimi gibi kritik altyapılarda olası aksaklıklar konusunda uyarıda bulunuyor. İngiliz Jeolojik Araştırmalar Kurumu, Cuma ve Cumartesi günleri yaşanan ya da yaşanacak olan G4 jeomanyetik fırtınanın elektrik kesintilerine yol açabileceğini ve çok sayıda güneş enerjisi dalgasının gezegene çarpmasıyla küresel iletişim ve konumlandırma sistemlerini etkileyebileceğini tahmin ediyor.
Güneş’in Dünya’ya doğru ilerleyen plazma adı verilen büyük bir aşırı ısıtılmış gaz kabarcığı fırlatmasıyla ortaya çıkan bu olay, ABD Uzay Hava Tahmin Merkezi’nin Ocak 2005’ten bu yana ilk kez beş aşamalı bir ölçekte ikinci en yüksek fırtına hakkında uyarılar yayınlamasına neden oldu.
Greenwich Kraliyet Gözlemevi’nde astronom olan Dr. Ed Bloomer, The National’a yaptığı açıklamada, şiddetli güneş fırtınaları sırasında uyduların etkiyi sınırlandırmak için “güvenli moda” alınabileceğini söyledi: “Güvenli moda ya da kapatma moduna geçebilirler, hatta bazı durumlarda biraz farklı bir şekilde yönlendirilebilirler.”
Dünya’yı en son Ekim 2003’te bir G5 fırtınası vurmuş, İsveç’te elektrik kesintilerine yol açmış ve Güney Afrika’da trafolara zarar vermişti. Bu hafta sonu yaşanacak güneş fırtınasının elektrik şebekelerini devre dışı bırakması beklenmiyor. İngiliz Jeolojik Araştırmalar Kurumu’nda jeomanyetik tehlike uzmanı olan Dr. Gemma Richardson The National’a yaptığı açıklamada “elektrik şebekesi açısından muhtemelen çok yıkıcı olmayacaktır” dedi ve ekledi: “Genelde bir G4 elektrik kesintisi ya da buna benzer bir soruna yol açmaz. Denge açısından bazı operasyon personeli için biraz baş ağrısına neden olabilir, ancak çok fazla etkisi olmasını beklemiyorum.”
Solar maksimum ve uydu sürüklenmesi
Uzmanlar daha önce, Güneş’in 11 yıllık döngüsünün zirvesine ulaşması nedeniyle Dünya’nın bu yıl küresel ekonomi üzerinde potansiyel bir felaket etkisi yaratabilecek büyük bir güneş olayı ile karşı karşıya kalacağını öngörmüştü. “Solar maksimum”, yörüngedeki binlerce cihazı “uydu sürüklenmesine” sokabilecek radyasyon gönderiyor. Bilim insanlarının korkularının gerçekleşmesi halinde, yörüngede şu anda son döngüde olduğundan 10 kat daha fazla uydu bulunduğundan, etkinin daha önce görülmemiş kadar yüksek olması muhtemel.
British Antarctic Survey’den (BAS) The National’a konuşan bir uzay hava bilimcisinin tahminleri, yaklaşan döngünün bir öncekinden daha güçlü olacağını ve alçak Dünya yörüngesindeki uydular için “önemli bir risk” oluşturacağını gösteriyor. Uzayda 7.000’den fazla uydu var ve neredeyse tüm dünya haritalama, zamanlama ve internet için bunlara bağımlı.
BAS’ın uzay hava durumu başkan yardımcısı Prof. Mervyn Freeman, “Bu durum küresel olarak hayatımızı nasıl sürdürdüğümüz üzerinde oldukça ciddi bir etkiye sahip olabilir, bu nedenle önemli bir endişe kaynağı” dedi.
